Інтэграцыйная мадэль – прыклад для многіх
Нелегітымны санкцыйны ціск, з якім сутыкнуліся Беларусь і Расія, падштурхнуў краіны да паглыбленай кааперацыі ў розных галінах, у першую чаргу ў прамысловасці. Наладжваюцца вытворчыя ланцужкі ў машынабудаванні, мікраэлектроніцы і цяжкай прамысловасці. Бо такое ўзаемадзеянне ва ўмовах, якія склаліся – жыццёва важнае пытанне. Эксперты ўпэўнены: сёння інтэграцыйная мадэль Саюзнай дзяржавы – прыклад для многіх іншых.
Стратэгічныя прыярытэты
Эканамісты і палітолагі сыходзяцца ў меркаванні, што на сучасным этапе ключавым імпульсам развіцця інтэграцыі Беларусі і Расіі паслужыла прыняцце ў 2021-м дэкрэта Вышэйшага дзяржаўнага Савета, які зацвердзіў асноўныя накірункі работы да 2023 года, і 28 саюзных праграм. Гэта беспрэцэдэнтны па глыбіні пакет дакументаў, у першую чаргу галіновага ўзаемадзеяння, які ахапіў практычна ўсе сферы з акцэнтам на эканамічны кампанент. Задача – пабудаваць аб’яднаныя рынкі, выпрацаваць уніфіцыраваныя або гарманізаваныя правілы ў залежнасці ад саюзнай праграмы. А падзеі пачатку мінулага года даказалі правільнасць і своечасовасць прынятых кіраўнікамі дзяржаў рашэнняў.
— Мадэльны характар узаемадзеяння Беларусі і Расіі істотна ўздзейнічае на ацэнку вынікаў, — адзначае аналітык Беларускага інстытута стратэгічных даследаванняў Дзмітрый Галубнічы. - Інтэграцыя ў межах Саюзнай дзяржавы, якая сёння набыла платформу ў выглядзе 28 саюзных праграм, часта разглядаецца як кропка ў завяршэнні інтэграцыі. Разам з тым гэта амбіцыёзная праграма па ўзаемасувязі асіметрычных эканомік. Саюзнымі праграмамі ахоплены практычна ўсе галіны эканомікі, што мае на ўвазе паэтапную рэалізацыю намечаных мэт перш за ўсё ў сферы заканадаўства дзвюх краін. Пагэтаму на бягучым этапе грамадзяне Беларусі і Расіі карыстаюцца ў большай ступені тымі бонусамі, якія былі дасягнуты раней.
Эксперты ўпэўнены: у сённяшніх умовах больш важны аператыўныя, тактычныя фарматы інтэграцыйнага ўзаемадзеяння, перш за ўсё ў сферы імпартазамяшчэння. Такія праекты заўсёды патрабуюць больш дынамічнага пагаднення, якое фарміруецца з улікам краінавых магчымасцей, а таксама рэгіянальнай і сусветнай кан’юнктуры. Маючы саюзныя праграмы ў аснаванні, рэальны эфект можа канцэнтравацца вакол такога рода праектаў, як прамысловая кааперацыя, лагістычная іныраструктура, развіццё высокіх тэхналогій.
- Асаблівым накірункам выступае міжрэгіянальнае ўзаемадзеянне, - упэўнены аналітык. - Яно мае ключавую ролю для беларуска-расійскіх адносін, галоўным індыкатарам чаго з’яўляюцца каля дзесяці сустрэч Прэзідэнта з кіраўнікамі суб’ектаў Расійскай Федэрацыі ў мінулым годзе. Прыкметнай перавагай дадзенага фармата з’яўляецца наяўнасць магчымасцей выявіць новыя кропкі росту беларуска-расійскіх адносін у рэгіянальным разрэзе.
Фінансавы бок пытання
У мінулым годзе адбылася сур’ёзная перабудова ўсёй сістэмы фінансавых адносін у Саюзнай дзяржаве. Беларусь і Расія перайшлі на ўзаемаразлікі ў нацыянальных валютах, каб не залежаць ад ваганняў даляра і еўра, спекуляцый на валютных рынках, а таксама ад магчымых новых санкцый. Разлікі ў нацыянальных валютах Расіі і Беларусі ў 2022-м перавысілі 80 працэнтаў ва ўзаемным гандлі, у тым ліку дзякуючы рэалізацыі, якая пачалася, 28 саюзных праграм, нагадвае аналітык БІСД Вольга Лазоркіна: :
- Адначасова з гэтым прынцыповым з’яўляецца пытанне забеспячэння стабільнасці функцыянавання сістэмы Саюзнай дзяржавы. Беларусь і Расія адчуваюць уздзеянне знешніх фактараў, асабліва незаконных абмежавальных мер. Прычым калі задачай мінулага года была адаптацыя фінансавых механізмаў да новых умоў гандлю, то сёння неабходна выходзіць на ўзровень стратэгічнага забеспячэння бяспекі фінансавай сістэмы. Незалежнасць ад сістэмы разлікаў заходняга блоку перастае быць проста задачай, гэта новая рэальнасць, якая не патрабуе падрабязных тлумачэнняў. Тым больш калі ўбачылі, што эканоміка стала закладніцай геапалітыкі і амбіцый асобных краін. Пашырэнне гандлю і інвестыцый без абмежаванняў з боку недобрасумленных партнёраў з’яўляецца выгаднай усім дзяржавам.
Новы імпульс
Эксперт падкрэслівае, што беларуска-расійская інтэграцыя - гэта працэс, які развіваецца ў сваёй логіцы, яму неабходна забяспечыць дынамічнасць, але без падганянняў. Мінулы год паказаў, што Саюзная дзяржава гатова аператыўна рэагаваць на жорсткія эканамічныя ўмовы. Неадкладныя рашэнні па праграмам імпартазамяшчэння з’яўляюцца значным дасягненням. На чарзе маштабнае перафармаціраванне гандлёвай лагістыкі. Важна, што пашыраецца і сетка дыпламатычных прадстаўніцтваў дзвюх краін.
- Нядаўняе адкрыццё генеральнага консульства Расіі ў Гродне – гэта лагічны крок у межах узрастаючай інтэграцыі рэгіёнаў, - працягвае Вольга Лазоркіна. - Дадзеная практыка апрабіравана дзесяцігоддзямі і ў многіх краінах паказала паспяховыя вынікі. Мы прывыклі да таго, што толькі сустрэчы на вышэйшым узроўні з’яўляюцца імпульсам да пашырэння ўзаемадзеяння. Аднак неабходна штодзённая пільная работа на месцах, сёння запатрабавальнай становіцца аператыўнасць у прыняцці рашэнняў. Консульствы, згодна з міжнародным заканадаўствам, маюць права на ўстанаўленне шырокага круга кантактаў з мясцовымі ўладамі, бізнесам, навуковымі коламі. Акрамя таго, вельмі важна разуменне спецыфікі заканадаўства краіны і, што не менш важна, менталітэту. Нягледзячы на тое, што беларусы і рускія маюць вельмі цесныя зносіны, асаблівасці застаюцца за дужкамі. З улікам таго, што ў далёкіх рэгіёнах Расіі разуменне Беларусі на паўсядзённым узроўні не можа быць на высокім узроўні, работа консульства мае існтотнае значэнне.
Нагадаем, першы консульскі прыём грамадзян у генконсульстве Расійскай Федэрацыі ў Гродне адбыўся 9 студзеня. Беларусь таксама займаецца развіццём сваёй інфраструктуры ў Расіі. Ужо ёсць дамоўленасць аб адкрыцці генеральнага консульства ў Санкт-Пецярбургу, у планах – Растоў-на-Доне і Екацерынбург.