ЭКАНАМІЧНЫЯ праекты, якія рэалізуюць Беларусь і Расія, ужо выйшлі за межы рэалій постсавецкай прасторы. Сёння фарміруецца высокаўзроўневая мадэль саюзнай інтэграцыі пры захаванні спецыфікі рэгіянальных запытаў.
Формы эканамічнай інтэграцыі прадастаўляюць сучасным дзяржавам шырокія магчымасці для выбару. У пачатку шляху, як правіла, пераважны варыянты мяккай інтэграцыі. Бакі спрабуюць свае магчымасці і альбо спыняюцца, альбо рухаюцца далей па шляху структурнага аб'яднання.
Дзяржавы на постсавецкай прасторы ўжо прайшлі складаны шлях пошуку аптымальных варыянтаў, якія павінны былі ўлічыць запыты не толькі эканамічныя, але і палітычныя. А ў сучасных крызісных умовах сістэма рэгіянальных сувязяў ўступіла ў фазу пераналадкі. Гэта aбумоўлена мноствам фактараў: дыверсіфікацыяй знешнеэканамічнага супрацоўніцтва краін рэгіёну, зрушэннем траекторый лагістыкі, фінансава-крэдытных патокаў, зменамі валютных рынкаў, санкцыйным ціскам.
Як паказвае практыка, інтэграцыйнае партфоліо павінна грунтавацца на рэальных рэсурсах, выдзяленні базавых параметраў у забеспячэнні эканамічнай стабільнасці краіны, стварэнні ахоўных механізмаў і падушкі бяспекі ва ўмовах крызісу. Такая трыяда з'яўляецца стратэгічнай для забеспячэння развіцця дзяржавы. Захаванне эканамічнай стабільнасці выступае толькі ў якасці бягучай тактычнай задачы.
Саюзная дзяржава Беларусі і Расіі ў бягучых умовах мае некалькі важных зрэзаў, якія дапамагаюць скласці карціну змяненняў інтэграцыйных працэсаў у Еўразійскім рэгіёне. Менавіта Еўразійскім, так як эканамічныя праекты, якія рэалізуюцца Беларуссю і Расіяй, выйшлі за межы рэалій постсавецкай прасторы.
Аналіз развіцця эканамічнага супрацоўніцтва дзвюх краін пасля 2020 года ясна паказвае, што апора на стратэгічную трыяду дазволіла сфарміраваць новы эканамічны парадак Саюзнай дзяржавы.
Перш за ўсё варта паглядзець на змястоўную частку рэсурснай базы. Акрамя прыродных рэсурсаў, не менш важна наяўнасць прамысловага патэнцыялу, навукова-тэхнічных кампетэнцый, чалавечага капіталу. Базавыя паказчыкі эканамічнай стабільнасці патрабуюць стварэння круга гандлёва-эканамічных партнёрстваў па перыметры межаў дзяржавы.
Ахоўныя механізмы ў выглядзе праграм, канцэпцый, стратэгій забяспечваюць трываласць інтэграцыйнага аб'¬яднання, дазваляюць аператыўна рэагаваць на знешнія і ўнутраныя змены.
Наяўнасць падобнай платформы дазволіла пачаць рух у напрамку дасягнення тэхналагічнага суверэнітэту, стварэння адзінага рынку энергарэсурсаў, фарміравання лагістычнай экасістэмы. Моцным бокам Саюзнай дзяржавы ў гэтых працэсах выступае тое, што ўсе гэтыя напрамкі распрацоўваюцца і ўдасканальваюцца ў крызісных умовах.
Сёння мы назіраем працэс станаўлення мадэлі саюзнай інтэграцыі, якая прэтэндуе на ролю высокаўзроўневай пры захаванні спецыфікі рэгіянальных запытаў. Дынаміка эканамічнага супрацоўніцтва Беларусі і Расіі паказвае, што паспяхова вырашаюцца тактычныя задачы і закладваюцца апоры для выканання стратэгічных задач.
Тавараабарот паміж краінамі дэманструе самыя высокія паказчыкі. У першым паўгоддзі 2024 га ён склаў 25,1 млрд долараў, што на 6,4% вышэй у параўнанні з першым паўгоддзем 2023 года. Таварная структура беларускага экспарту - больш за тысячу таварных пазіцый.
Прыярытэтны напрамак у эканамічным супрацоўніцтве – імпартазамяшчэнне. Сёння прафінансаваны і рэалізуюцца 25 інтэграцыйных праектаў, 10 – у стадыі ўзгаднення і распрацоўкі. Праектамі ахоплены найбольш высокатэхналагічныя галіны: машынабудаванне, мікраэлектроніка, IT-сфера. Паводле дадзеных Міністэрства эканомікі Беларусі, на 12 праграм імпартазамяшчэння ў машынабудаванні, электроніцы і АПК Расія выдзеліла Беларусі крэдыт у памеры 105 млрд расійскіх рублёў.
У рамках прамысловай кааперацыі рэалізуюцца дарожныя карты, якія замацоўваюць практыку аператыўнага рэагавання на попыт прадпрыемстваў, дазваляюць фарміраваць лічбавыя платформы, новыя кампетэнцыі і працоўныя месцы, прыцягваць бізнес. У нетрах мноства напрамкаў эканамічнага супрацоўніцтва Беларусі і Расіі выспяваюць стратэгічныя зачыны, якія будуць вызначаць вобраз будучыні не толькі Саюзнай дзяржавы, але і рэгіянальнай інтэграцыі ў цэлым.
Усе гэтыя дзеянні немагчымы без гатоўнасці рухацца ў напрамку адзін аднаго, наяўнасці блізкасці паміж народамі. Гэта асобны шматкампанентны блок, які фарміруе гісторыю поспеху Саюза Беларусі і Расіі.
Такім чынам, адзіная эканамічная прастора Саюзнай дзяржавы — гэта цэлы пласт у інтэграцыйных працэсах Еўразіі. У архітэктуры рэгіянальнага эканамічнага супрацоўніцтва каштоўнасныя арыенціры, інтарэсы развіцця і бяспекі Саюзнай дзяржавы вызначаюць характар не толькі беларуска-расійскіх адносін, але і валодаюць стабілізуючым патэнцыялам для постсавецкай прасторы і Еўразіі ў цэлым.
Вольга Лазоркіна, аналітык Беларускага інстытута стратэгічных даследаванняў (БІСД)