Дата публікацыі

На парозе цыфравой рэальнасці

Пытанне разджяржаўлення ангажыраванымі экспертамі часта пераносіцца ў ідэалагічную плоскасць з апрыёрным меркаваннем аб тым, што прыватныя кампаніі нібы больш эфектыўныя, а змена ўладальніка сама па сабе станоўча ўплывае на ўзровень і тэмп эканамічнага росту. Але на самой справе сучасная навука паказвае, што «універсальна прыгоднай» формы ўласнасці не існуе, а для эфектыўнасці прадпрыемстваў важны ў першую чаргу ўзровень развіцця канкурэнцыі, структура рынка і рэалізуемая бізнес-мадэль. Акрамя таго, вельмі важнай з’яўляецца здольнасць канцэнтраваць рэсурсы для ажыццяўлення інавацыйнай дзейнасці, мадэрнізацыі асноўных фондаў і стварэння нарэшце тавару з унікальнымі спажывецкімі ўласцівасцямі. Гэтаму і садзейнічаюць ствараемыя дзяржкарпарацыі. У міжнародным бізнес-таварыстве склалася ўстойлівая думка, што ў Беларусі існуе даволі камфортны асяродак для жыцця і работы. Тут бяспечна і ёсць шмат свабодных ніш. Вядома, спажывецкі рынак Беларусі для буйных інвестараў недастаткова вялікі, але ёсць магчымасць праз нашу краіну выходзіць на прасторы ЕАЭС, а гэта каля 180 мільёнаў чалавек.

«Нябачная рука рынка» сёння толькі часткова з’яўляецца механізмам, які камунікатыўна ўраўнаважвае прыватны і грамадскі інтарэсы, а глабальныя ланцугі стварэння кошту ўсё больш трансфармуюцца пад уздзеяннем эфектаў лічбавізацыі, стымулюючых хутчэй пратэкцыянізм, чым лібералізм у трансгранічным гандлю і руху капітала. Скрозь прызму свабоднай канкурэнцыі ўжо немагчыма зразумець функцыянаванне не толькі лічбавых платформ, медыа і тэлекамунікацый, але і такіх традыцыйных сектараў, як фармацэўтыка, аграрная і прамысловая вытворчасць. Пераважнай формай арганізацыі таварных патокаў у гэтых сектарах становіцца алігаполія. Эканамічная мэтазгоднасць інвесціраваць значныя сродкі ў новыя тэхналогіі пры такіх умовах становіцца ўсё больш туманнай для мелкага і сярэдняга бізнесу. Ён (і такая яго асаблівасць) не думае ў стратэгічных катэгорыях і не ставіць сваёй галоўнай мэтай павелічэнне нацыянальнага дабрабыту. Пагэтаму ён не будзе нават на прымальных умовах крэдытавання рызыкаваць значнымі сродкамі, якія ўкладваюцца ў мадэрнізацыю з доўгім цыклам самаакупаемасці.

Пры гэтым для таго, каб невялікая або сярэдняя прыватная кампанія магла вырасці да гіганцкіх памераў і ўтрымацца на плыву, ёй патрэбна пастаянная крыніца ліквіднасці, акумуліруемай праз развітыя інструменты біржавага гандлю, інавацыйныя і інвестыцыйныя адкрытыя ўзаемныя фонды. Апошнія ўяўляюць сабой інфраструктурныя кампаненты аджываючага капіталізму, які ідзе ў новую лічбавую рэальнасць. Сёння ўжо не трэба складаных рыначных інстытутаў, каб дакладна і ў рэжыме рэальнага часу ведаць, каму, калі і ў якім аб’ёме патрэбны грошы і, галоўнае, наколькі з іх дапамогай можна стварыць дадатковы кошт і грамадскую каштоўнасць. Ці трэба нам ісці ў мінулае – пытанне рытарычнае, паколькі наша краіна актыўна будуе цыфравую будучыню.