Дата публикации

Як зменяцца адносіны Беларусі і ЗША пасля інаўгурацыі Байдэна

Цікавасць многіх да інаўгурацыі ў ЗША падагравае не толькі сама цырымонія ўступлення на пасаду Байдэна, але і тое, якімі будуць далей адносіны Амерыкі з сусветам, паведамілі ў праграме Навіны "24 гадзіны" на СТБ. Зразумела, што гаварыць пра нешта дэталёва складана. Ніхто не ведае вернага адказу. Аб прасоўванні "дэмакратычнай павесткі", раздзеленай краіне і будучым Трампа?

Будзе больш прагматычная, але сбалансаваная палітыка, накіраваная на аднаўленне міжнародных адносін

Вікторыя Хадасок, СТБ:

Што свету і Беларусі прынясе работа новай адміністрацыі ЗША?

Віталій Дэміраў, аналітык Беларускага інстытута стратэгічных даследаванняў:

Работа новай адміністрацыі прынясе, скажам так, значныя змены ў галіне знешняй палітыкі, бяспекі, экалагічнай палітыкі. Многія гавораць пра тое, што яна будзе падобна на палітыку папярэдняй адміністрацыі (Абамы). Але, як мне здаецца, змены будуць істотныя, паколькі тое, што зрабіў Трамп за перыяд свайго прэзідэнцтва, - гэтыя змены носяць ужо пэўны сістэмны характар, і адкаціць, адкарэкціраваць, зрабіць пэўную перазагрузку, як мне здаецца, будзе ўжо дастаткова цяжка. Пагэтаму ў пэўнай ступені гэта будзе больш прагматычная, але сбалансіраваная палітыка, накіраваная на аднаўленне міжнародных адносін, шэрагу пагадненняў, дамоўленасцяў, дзесьці стабільнасці ў галіне бяспекі. Многія гавораць пра тое, што ЗША вернуцца назад, уступяць у здзелку па Ірану. Іран, мы бачым, што ў прынцыпе – ужо нават заўчасна – дастаткова актыўна рыхтаваўся і нарошчваў інфраструктуру, магутнасці нафтаздабычы. Будзе зварот да Парыжскіх кліматычных пагадненняў, з якіх выйшаў Трамп. Адпаведна, пэўная рэгулюючая палітыка ў гэтай сферы.

Прыйдзецца наводзіць пэўны парадак у сваім доме

Вікторыя Хадасок:

Для нас галоўнае - якімі будуць узаемаадносіны з нашай краінай.

Віталій Дэміраў:

Мы памятаем, што Байдэн яшчэ да канца падліку галасоў, у прынцыпе, выказаўся аб Беларусі – аб тым, што, скажам, будзе працягваць санкцыйную палітыку. Мне здаецца, гэтыя з’явы некалькі пераўвялічаны, паколькі міжнародная фінансавая стабільнасць і неабходнасць прысутнасці краін у той жа Міжнароднай плацёжнай сістэме SWIFT зараз вельмі неабходна. З гэтага пункту гледжання эскаліраваць сітуацыю дастаткова жорстка, уздзейнічаць на Беларусь – тым больш адключэнне Беларусі ад сістэмы SWIFT – мне здаецца, што адміністрацыя новага прэзідэнта гэтага рабіць не будзе, тым больш, яна прыходзіць увогуле на хвалі дастаткова сур’ёзных праблем ва ўнутранай палітыцы. Мы бачым пратэсты, мы бачым сутыкненні інтарэсаў, гэта значыць пэўны раскол эліт. Адпаведна, прыйдзецца наводзіць пэўны парадак у сваім доме.

Вікторыя Хадасок:

Будзе працягвацца гэта антыбеларуская палітыка ці не? Або складана прагназаваць?

Віталій Дэміраў:

Мне прама складана сказаць, ці будзе прама антыбеларуская палітыка, але яна яўна будзе, скажам, несяброўская. Тым не менш яна будзе жорсткай.

Аналітык БІСД Віталій Дэміраў

Мы рэагіруем на нейкае крывое інфармацыйнае люстэрка сацмедыа, СМІ

Вікторыя Хадасок:

Што будзе адбывацца ў ЗША пасля прыходу Байдэна і ці правы Трамп, што выбары сфальсіфіцыраваны?

Віталій Дэміраў:

Наконт фальсіфікацыі сказаць складана. Гэта трэба сапраўды быць назіральнікам, прадстаўніком адпаведных камісій. Мы рэагіруем на нейкае крывое інфармацыйнае люстэрка сацмедыа, СМІ. Але ўвогуле, гаворачы аб дэмакратыі, я б сказаў, што гэта ў пэўным сэнсе вылічальная працэдура. Фактычна, гэта ў пэўным сэнсе праблема матэматыкі. Дык вось, ёсць такая тэарэма Эроу, яна якраз датычыцца немагчымасці дэмакратыі па некаторых фармальных прычынах (маецца на ўвазе прамой і справядлівай – прамой, непасрэднай і справядлівай дэмакратыі). Ну, гэта зусім не значыць, што да яе не трэба імкнуцца і пытацца згладжваць гэтыя фармальныя недакладнасці. Я таму гэта гавару, што ў заканадаўчай сістэме любой краіны, безумоўна, ёсць пэўныя, скажам, - яны не дасканалыя – недакладнасці. Тым не менш, скажам так, нам складана судзіць звонку.

Дэмакратам выгадна сітуацыя, калі ланцужок не будзе замыкацца на асобных краінах

Вікторыя Хадасок:

Што датычыцца абстаноўкі. Якой яна будзе пасля прыходу Байдэна ў саміх Штатах?

Віталій Дэміраў:

Дэмакратам, улічваючы тое, што яны праводзяць палітыку глабальнай спецыялізацыі – не толькі працы, але спецыялізацыі краін – выгадна сітуацыя, калі ланцужкі не будуць замыкацца на асобных краінах. Умоўна кажучы, каб кожная краіна, як у падводнай лодцы, не магла выскачыць з умоўнага глабальнага светагаспадарчага ладу. Гэта значыць, нейкія краіны павінны спецыялізавацца на энергетыцы, сыравіне, нейкія, як Францыя, – мода, брэнды, Германія – прамысловасць, Вялікабрытанія – фінансы. Гэта спецыялізацыя стварае ў першую чаргу попыт на міжнародныя гандлёвыя патокі, каторыя з’яўляюцца апорай даляра. Тут вельмі важна, у якіх умовах рэалізуюцца гэтыя міжнародныя гандлёвыя патокі – яны рэалізуюцца ва ўмовах плаваючага валютнага курсу. Па сутнасці, курс у гэтай стстэме набываецца ў адносінах да розніцы між экспартам і імпартам. А гэта розніца, паколькі вельмі маленькая, гэта значыць, што малейшае ваганне попыту (дзесьці на знешніх рынках, нейкія праблемы ўнутры) прыводзіць да дэстабілізацыі ўвогуле эканомікі ўнутры краін. І Злучаным Штатам гэта выгадна па якой прычыне? Таму што даляр – гэта макра-хедж актыў. Умоўна кажучы, калі праблема – нейкая валютная паніка ў нейкай краіне – людзі ўсе свае зберажэнні нясуць куды? У даляры.

Аналітык БІСД Віталій Дэміраў

Карпарацыі ўмешваюцца ў палітыку, яны валодаюць дадзенымі ў такім аб’ёме, у якім не валодае дзяржава

Вікторыя Хадасок:

А калі ў цэлым, ці змогуць Штаты пасля штурму Капітолія, інаўгурацыі за агароджай, пасля рэпрэсій прыхільнікаў Трампа рухаць сваю дэмакратычную павестку?

Віталій Дэміраў:

Усе краіны зразумелі, што ЗША не з’яўляюцца зараз такім стандартным ідэалам і аплотам у дэмакратыі, узорам. Напэўна, гэты эфект будзе. Але гэта зусім не значыць, што менавіта пагэтаму яны аслабяць сваё ўздзеянне на знешнюю эканоміку, бяспеку і іншыя сферы ўзаемадзеяння. Больш за тое, яны будуць пытацца рабіць гэта больш інтэнсіўна. Як я гаварыў, ім важна працягваць гэту міжнародную спецыялізацыю, важна працягваць умацоўваць даляр як міжнародны плацёжны сродак. І, што яшчэ вельмі цікава, чаго не было раней – ім трэба будзе ў новых умовах у пэўнай ступені змагацца і з іх хай-тэк карпарацыямі. Мы памятаем усе гэтыя выклікі для вынясення вымоў у межах парушэння палітыкі канфідэныяльнасці (там і Facebook, і Google). Пакуль, вядома, да канца не зразумела, ці знойдуць яны агульную размову, але ў дэмакратаў, напэўна, больш, скажам так, шанцаў знайсці ўзаемапаразуменне з карпарацыямі, чым у рэспубліканцаў. Але з гэтага пункту гледжання гэта нават у пэўным сэнсе дрэнны сігнал для нас, паколькі гэтыя карпарацыі імкнуцца да манапалізацыі хай-тэк рынкаў, інавацый – усяго, што датычыцца інавацыйнай эканомікі, дзе рэалізуюцца тавары з высокім дабаўленым коштам. Гэта манапалізацыя ўжо бачна ў інфармацыйнай сферы па прыкладах блакіроўкі – гэта закранула і нашых вядомых асоб і медыяперсон, гэта закранула і Трампа ўнутры з яго акаунтам у Twitter. Мы бачылі, што яны сапраўды актыўна ўмешваюцца ў палітыку, яны валодаюць дадзенымі, адным з асноўных рэсурсаў у новай эканоміцы – ведамі. Прычым у такім аб’ёме, у якім не валодае дзяржава.