Астанінскі саміт ШАС адзначыўся цікавай тэндэнцыяй зрушэння акцэнтаў у эканоміку. З 25 падпісаных дакументаў супрацоўніцтва гэтай сферы так ці інакш датычацца шэсць. У ліку асноўных - рашэнні аб зацвярджэнні Плана мерапрыемстваў па рэалізацыі стратэгіі эканамічнага развіцця на перыяд да 2030 года, аб Асацыяцыі інвестараў, а таксама аб механізмах фінансавага суправаджэння праектнай дзейнасці.
У 2022 годзе на Самаркандскім форуме была прынятая дарожная карта па павелічэнні долі разлікаў у нацыянальных валютах. Хоць пакуль у ёй удзельнічаюць не ўсе дзяржавы-члены з прычыны адчувальнасці пытання і ўнутраных абмежаванняў. Акрамя таго, тады ж быў прыняты План сумесных дзеянняў па развіцці ўнутрырэгіянальнага гандлю ў рамках ШАС. У 2019 годзе ў Ташкенце на пасяджэнні Савета кіраўнікоў урадаў прынята новая рэдакцыя праграмы шматбаковага гандлёва-эканамічнага супрацоўніцтва краін ШАС да 2035 года.
Практычная рэалізацыя гэтых дакументаў павінна надаць імпульс узаемнаму гандлю і інвестыцыям у ШАС, а таксама дапамагчы ажывіць эканамічны трэк.
Усе краіны ШАС развіваюцца, дэманструюць высокія тэмпы росту ВУП-ад 4% да 9%. Гэта азначае, што ў іх ёсць кваліфікаваная рабочая сіла, а значыць і патэнцыял для далейшага развіцця. Менавіта таму ўсе краіны ШАС зацікаўлены ў пашырэнні гандлёвага супрацоўніцтва.
Аб'ём узаемнага гандлю паміж краінамі ШАС пакуль невялікі-каля $500 млрд у год, што складае толькі 10% ад сумарнага знешнегандлёвага абароту. Для параўнання: у АСЕАН яна дасягае амаль траціны сумарнай, у ЕС - перавышае палову. Аднак за 20 гадоў гэты паказчык вырас у 20 разоў, што сведчыць аб эфектыўнасці эканамічных сувязяў краін аб'яднання.
У той жа час адзін толькі Кітай штогод імпартуе тавараў больш чым на $2 трлн (на краіны ШАС прыпадае $126 млрд, у асноўным энерганосьбіты). У 2022-2023 фінансавым годзе Індыя ўвезла тавараў на суму $892 млрд.
Улічваючы, што ў ШАС пражывае прыкладна палова насельніцтва планеты, ёмістасць яе спажывецкага і іншых рынкаў велізарная (сумарна больш за $3,8 трлн), што стварае вялікія магчымасці для ўзаемнага гандлю. Хоць гэта заўсёды па вялікім рахунку пытанне двухбаковых гандлёва-эканамічных адносін краін-членаў, а ШАС толькі фарміруе для гэтага спрыяльную экасістэму.
У 2023 годзе на долю дзяржаў-членаў ШАС прыпадала 70,4% сукупнага тавараабароту Беларусі, а па выніках першых чатырох месяцаў бягучага года - ужо 71,4%. Дынаміка ў наяўнасці.
У сваім віншаванні з нагоды ўступлення Беларусі ў ШАС генеральны сакратар Чжан Мін пазначыў, што "патэнцыял развіцця, унутраная і знешняя палітыка Беларусі дэманструюць высокую ступень стратэгічнага бачання і прагматызму і ўносяць значны ўклад у росквіт і стабільнасць рэгіёну і свету ў цэлым", і выказаў упэўненасць, што сяброўства нашай краіны надасць арганізацыі новую энергію. Сапраўды, калі ў сферах эканомікі і гандлю ў новым статусе мы будзем рухацца такімі ж тэмпамі, як і на гуманітарным трэку (адна з першых беларускіх ініцыятыў - правядзенне Дня нацыянальных культур краін-удзельніц ШАС на пляцоўцы "Славянскага базару ў Віцебску"), то вынік не прымусіць сябе доўга чакаць. Упэўнены, што так яно і будзе з улікам традыцыйнай праактыўнай пазіцыі Мінска. Тым больш, што Чжан Мін таксама пазначыў гатоўнасць падтрымліваць удзел Беларусі ў дзейнасці ШАС і спрыяць паглыбленаму супрацоўніцтву Беларусі з дзяржавамі-членамі.
Такі прагноз практычна дакладна адлюстроўвае грамадскі запыт і чаканні. Паводле дадзеных сацыялагічнага апытання, праведзенага ў чэрвені па заказу БІСД, больш за 60% апытаных рэспандэнтаў мяркуюць, што менавіта ў сферы эканомікі, гандлю і фінансаў Беларусі варта актыўна супрацоўнічаць з ШАС. Магчымасць прадаваць там сваю прадукцыю ва ўмовах закрыцця заходніх рынкаў бачаць амаль 70%. Як крыніцу інвестыцый, тэхналогій і крэдытаў арганізацыю бачаць больш за 30% грамадзян.