Увага ўсяго свету зноў прыкавана да канфлікту паміж дзвюма ядзернымі дзяржавамі – Індыяй і Пакістанам. Прычынай стаў рэзанансны тэракт 22 красавіка ў Індыйскім Пахалгаме ў кашмірскай даліне, які забраў жыцці некалькіх дзясяткаў мірных грамадзян. Урад Індыі традыцыйна заявіў пра сувязь тэрарыстаў з пакістанскімі спецслужбамі, распачаў шэраг жорсткіх палітыка-дыпламатычных і іншых крокаў. Пакістан катэгарычна адмаўляе ўсе абвінавачванні, асабліва дачыненне да тэрарызму, і адказвае люстрана.
Індыйскія ваенныя эксперты мяркуюць, што злачынцы хацелі прыцягнуць міжнародную ўвагу да Кашміра, спланаваўшы атаку так, каб яна супала з візітам віцэ-прэзідэнта ЗША Джэй Дзі Вэнса ў Індыю і Нарэндры Модзі ў Саудаўскую Аравію.
СПА, ВПС і ракетныя войскі абедзвюх ядзерных дзяржаў прыведзены ў стан баявой гатоўнасці. Індыйскі авіяносец INS Vikrant знаходзіцца паблізу пакістанскіх тэрытарыяльных вод. Уздоўж лініі фактычнага кантролю (ЛФК), якая выконвае функцыю дзяржмяжы, час ад часу адбываюцца перастрэлкі.
Па ініцыятыве Пакістана 5 мая было склікана тэрміновае пасяджэнне Савета Бяспекі ААН па сітуацыі на мяжы з Індыяй.
Прэм'ер-міністр Нарэндра Модзі правёў пасяджэнне ўрадавага камітэта па палітычных пытаннях. Ён iграе ключавую ролю ў разглядзе і прыняцці рашэнняў па праблемах нацыянальнага значэння. Пасля пасяджэння гэтага камітэта ў лютым 2019 года пасля тэракту ў Пулваме, дзе разглядалася сітуацыя з бяспекай і абмяркоўваліся стратэгіі барацьбы з тэрарызмам, некалькі дзён пазней ВПС Індыі нанеслі авіяўдары па раёне Балакот на тэрыторыі Пакістана. Зыходзячы з такой логікі, можна меркаваць, што палітычнае рашэнне аб мерах у адказ прынята.
Эксперты лічаць, што "удар адплаты" з боку Нью-Дэлі па Пакістане, які б ўбудоўваўся ў логіку "карнага стрымлівання", магчымы ў бліжэйшыя дні. Да такога прагнозу вядзе логіка эскалацыі, досвед разрадкі папярэдніх інцыдэнтаў, а таксама неабходнасць захаваць асобу, не даўшы апазіцыі падстаў для папрокаў і абвінавачванняў у бяздзейнасці.
Разам з тым большасць назіральнікаў упэўненая, што шмат у чым паўторыцца сцэнарый 2019 года. Лакальны ўзброены канфлікт паміж Індыяй і Пакістанам магчымы, але поўнамаштабная вайна не выгадна ні аднаму з бакоў.
Двухбаковыя адносіны Індыі і Пакістана (як Індыі і Кітая) перыядычна абвастраюцца, часам рэзка. За гэтым ідуць дэманстрацыя сілы, сутычкі на мяжы, парытэтны адказ і дээскалацыя.
Што тычыцца становішча на ЛФК, то штогод з абодвух бакоў рэгіструецца па некалькі тысяч выпадкаў парушэння рэжыму спынення агню. Для гэтых месцаў - гэта такая штодзённасць і руціна, што інцыдэнты нават не трапляюць у навінавыя зводкі.
Не варта чакаць і імгненных эфектаў ад перакрыцця Індыяй вод ракі Інд. спецыялісты кажуць, што спатрэбіцца некалькі гадоў, каб сельская гаспадарка Пакістана панесла ад гэтага ўрон. Лішкі ж вады на індыйскім баку падзець будзе няма куды ўжо да сярэдзіны чэрвеня, калі прыйдуць мусонныя ліўні.
Іншая справа, што канфлікт будзе мець рэальныя наступствы для эканомік двух суседзяў, гандаль паміж якімі і без таго даўно фактычна замарожаны. Дарэчы, індыйскія фондавыя індэксы прадэманстравалі прыкметнае падзенне на фоне абвастрэння адносін з Пакістанам пасля тэракту ў Кашміры. Паводле звестак Bloomberg, у гэты дзень індыйскія акцыі сталі самымі стратнымі ў Азіі.
Але самае галоўнае - нават самі індыйцы, не ставячы пад сумнеў сваё суверэннае права на ўдар у адказ па Пакістане, выказваюць упэўненасць у тым, што ваенныя меры кардынальна не вырашаць праблему Кашміра, карані якой глыбока сыходзяць у 1947 год у часы падзелу Брытанскай Індыі. Падобна на тое, простых і хуткіх варыянтаў яе рашэння ў агляднай будучыні не праглядаецца.
Відавочна, што для Мінска чарговая эскалацыя напружанасці паміж Нью-Дэлі і Ісламабадам дадаткова актуалізуе дылему збалансаванага выбудоўвання двухбаковых адносін з гэтымі сталіцамі. Усе нашы крокі і ў адным, і ў іншым кірунку будуць узаемна разглядацца індыйскімі і пакістанскімі партнёрамі праз оптыку латэнтнай проксі-вайны, якая вядзецца паміж імі.