Дата публікацыі

Кропкі росту беларускай вёскі

Захаванне жыцця ў сельскай мясцовасці – адна з галоўных задач рэгіянальнай палітыкі на сучасным этапе развіцця краіны. Пра гэта заявіў Кіраўнік дзяржавы напярэдадні святкавання Раства 6 студзеня.

Адток насельніцтва з вёскі ў горад – гэта не новая праблема. Агульнасусветная тэндэнцыя скарачэння колькасці сельскага насельніцтва ў шэрагу развітых дзяржаў характарызуецца доляй сельскага насельніцтва ў агульнай колькасці ў 15% - так званы негалосны парог бяспекі сучаснага сельскага жыцця.

У Беларусі з 1990 года па 2022 год сельскае насельніцтва зменшылася з 33,9% да 21,9% у агульнай колькасці насельніцтва. Можна казаць пра тое, што парог бяспекі не дасягнуты і ёсць яшчэ зачын для таго, каб не турбавацца, аднак праблема існуе, і пра яе ўжо даўно кажуць.

Будучыня сельскай мясцовасці, запаволенне тэмпаў адтоку насельніцтва з вёскі ў горад – важныя задачы палітыкі рэгіянальнага развіцця Беларусі. Працэс станаўлення аграгарадкоў цэнтрамі прыцягнення, які назіраецца на фоне вымірання класічнай вёскі, пацвярджае дадзеную тэндэнцыю. Шэраг палітычных рашэнняў сведчыць, што сяло неабходна развіваць. У прыватнасці, рэалізацыя рашэння Кіраўніка дзяржавы "Адзін раён–адзін праект", ажыццяўленне пераўтварэння пілотных аграгарадкоў у "вёскі будучыні" з сучаснымі сацыяльнымі нарматывамі стандартаў жыцця насельніцтва, скарачэнне тэмпаў будаўніцтва жылля ў сталіцы і інш.

Праведзеныя БІСД апытанні студэнцкай моладзі паказваюць, што на першым месцы ў якасці мэтавага арыентыру сярод юнакоў і дзяўчат, якія разглядаюць магчымасць жыцця ў вёсцы, стаіць даступнасць і хуткасць iнтэрнэту, на другім – транспартная інфраструктура. Сучасная сацыяльная інфраструктура (фітнес-цэнтр, гандлёвы цэнтр, кафэ і да т.п.) з'яўляецца важным, але не ў такой ступені, як Інтэрнэт і дарогі.

Прыярытэтызацыя сельскага жыцця можа быць запушчана толькі паралельна са стварэннем умоў і магчымасцяў жыцця ў вёсцы (аграгарадку). Найважнейшымі фактарамі могуць стаць наяўнасць буйной гаспадаркі, якая выпускае запатрабаваную прадукцыю (як, да прыкладу, ААТ "Астрамечава" ў аграгарадку Астрамечава Брэсцкай вобласці), наяўнасць прыродных рэсурсаў з акцэнтам на развіццё населенага пункта (аграгарадок Ляскавічы Петрыкаўскага раёна Гомельскай вобласці), шэраг прыродных умоў для развіцця турызму (Браслаўскі раён Віцебскай вобласці), заняткаў фермерствам або сельскім бізнесам (Столінскі раён Брэсцкай вобласці), блізкасць да буйнога горада і да т. п.

Так званыя пункты росту беларускай вёскі неабходна вызначаць не толькі шляхам рэалізацыі дзяржаўных праграм на базавым тэрытарыяльным узроўні, будаўніцтва горадаўтваральных прадпрыемстваў, замацавання асноўных палажэнняў рэгіянальнай палітыкі ў нарматыўных прававых дакументах, але і шляхам іх выяўлення па метадзе «ініцыятыва знізу» – калі мясцовае насельніцтва і органы ўлады прапануюць сваё бачанне далейшага развіцця населенага пункта, патэнцыял яго выкарыстання для павелічэння ВРП рэгіёну і павышэння ўзроўню жыцця мясцовага насельніцтва, а не проста выконваюць мэтавыя арыенціры сацыяльна-эканамічнага развіцця. У такім выпадку дзяржава будзе гарантам забеспячэння канстытуцыйных правоў грамадзян, а грамадзяне – зацікаўленым інвестарам у развіцці месца свайго пражывання.