Прамысловы стрыжань саюза
Розныя заакіянскія "знаўцы" прадракалі гібель Саюзнай дзяржавы, калі іх палітыкі ўводзілі разнастайныя санкцыі і абмежаванні ў дачыненні да Беларусі і Расiі. Але краіны працуюць паспяхова. Эксперты адзначаюць: нелегітымны знешні ціск падштурхнуў саюзнікаў да актывізацыі работы па замяшчэнню імпарту, якi выпадае, і ўмацаванню пазіцый у тэхналагічнай бяспецы. Бо не сакрэт, што менавіта на падрыў гэтага аспекту нацэлены ўсе беспаспяховыя спробы калектыўнага Захаду. Нядаўнія візіты ўрадавай дэлегацыі ў Пскоўскую вобласць Расіі і Башкартастан паказалі, што краіны нацэлены на больш цеснае ўзаемадзеянне. Вынікам плённай працы стала падпісанне кантрактаў на 6 млрд расійскіх рублёў. Якія ёсць далейшыя перспектывы ў прамкааперацыі і якіх поспехаў ужо ўдалося дасягнуць, даведваўся наш карэспандэнт.
СКАЗАНА
Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка:
- Надышоў час нам больш цесна супрацоўнічаць адзін з адным. Нарэшце дзякуючы абставінам мы зразумелі, хто ёсць хто, хто сапраўдныя сябры, а хто проста прыляпляўся доўгія гады да Расіі і да нашага супрацоўніцтва.
Падчас сустрэчы з губернатарам Варонежскай вобласці Расіі Аляксандрам Гусевым, 10 чэрвеня 2024 года
Шліфуе да бляску
20 мая бягучага года ў маскоўскім "Экспацэнтры" пачала сваю работу Міжнародная спецыялізаваная выстава «Металаапрацоўка». Здавалася б, шараговае мерапрыемства ў выставачным календары расійскай сталіцы. Але ўвага да яго была асаблівая. Бо менавіта тут шырокай публіцы прадэманстравалі вынікі праекта "Саюзны станок". Менш за год спатрэбілася беларускім і расійскім вытворцам, каб стварыць гэтую ўнікальную і мегазапатрабаваную прадукцыю для апрацоўчых прадпрыемстваў. Адзін з вынікаў - стварэнне Аршанскага ААТ "Станказавод "Чырвоны змагар". Гаворка пра круглашлiфавальны станок з ЧПУ мадэлі ОШ-650ф3.
– Тым самым мы паказалі, што можам замясціць камплектуючыя крытычнага імпарту ў серыйнай прадукцыі. Асноўныя базавыя дэталі зроблены ў Беларусі. З расійскага – часткова фурнітура і электрааўтаматыка, а таксама сістэма ЧПУ. Гэта універсальны станок, які запатрабаваны на кожным сярэднім і буйным прадпрыемстве. Аперацыі праводзіць з высокай дакладнасцю, забяспечваючы неабходныя параметры. Напрыклад, імі можна ўкамплектаваць цэлыя цэхі такіх заводаў, як МТЗ і "Гомсельмаш", — расказаў дырэктар Аршанскага прадпрыемства Віталь Круцько.
Гэты станок, як гаворыцца, наглядны прыклад паспяховай прамкааперацыі беларускіх і расійскіх вытворцаў. У ліпені 2023-га нашы краіны заключылі пагадненне аб супрацоўніцтве ў галіне развіцця станкаінструментальнай прамысловасці. Яго галоўная мэта-развіццё ўзаемадзеяння па вытворчасці і выкарыстанні станкаінструментальнай прадукцыі і камплектуючых. А ў верасні бакі падпісалі дарожную карту па развіцці станкабудавання, дзе былі дэталёва прапісаны мерапрыемствы па развіцці гэтага важнага з пункту гледжання тэхналагічнага суверэнітэту напрамку Саюзнай дзяржавы.
Шырокае поле магчымасцяў
Станкабудаванне - адзін са шматлікіх напрамкаў, па якіх Беларусь і Расія сёння актыўна ўзаемадзейнічаюць. Міністэрствам прамысловасці Беларусі і Міністэрствам прамысловасці і гандлю Расійскай Федэрацыі зацверджаны 27 пашпартоў інвестыцыйных праектаў на агульную суму 167,8 млрд расійскіх рублёў.
- У пералік перспектыўных імпартазамяшчальных інвестпраектаў па выпуску прадукцыі грамадзянскага прызначэння ўвайшло 20 праектаў на агульную суму 127 млрд расійскіх рублёў, у тым ліку сродкі дзяржаўнага фінансавага крэдыту Расійскай Федэрацыі-78,4 млрд расійскіх рублёў, — паведамілі ў Мінпраме нашай краіны. — На сённяшні дзень на рэалізацыю такіх праектаў накіравана больш за 31,6 млрд расiйскіх рублёў.
Па большасці праектаў завяршаецца правядзенне конкурсаў па выбары пастаўшчыкоў абсталявання, заключаюцца кантракты і ажыццяўляюцца выраб і пастаўка тэхналагічнага абсталявання. Так, на БЕЛАЗе рэалізуецца праект па мадэрнізацыі дзеючай вытворчасці. "Гомсельмаш" праводзіць комплексную мадэрнізацыю дзеючых і стварае новыя вытворчыя магутнасці.
Мінскі падшыпнікавы завод ажыццяўляе пераўзбраенне дзеючай вытворчасці за кошт замены фізічна зношанага і маральна састарэлага абсталявання з засваеннем буйнагабарытных шарнірных падшыпнікаў. Практычна ва ўсіх галінах машынабудавання Рэспублікі ажыццяўляецца абнаўленне вытворчых фондаў, такіх як мікраэлектроніка і оптыка, вытворчасць аўтакампанентаў, сельскагаспадарчае і дарожна-будаўнічае машынабудаванне, — адзначылі ў Мінпраме. - Важны інвестыцыйны праект рэалізуецца ва флагмане мікраэлектронікі краіны "Інтэграле", дзе ажыццяўляецца мадэрнізацыя вытворчых ліній 150 і 200 міліметраў для забеспячэння імпартазамяшчэння вырабаў індустрыяльнага і спецыяльнага прызначэння. У перадінвестыцыйнай стадыі знаходзіцца імпартазамяшчальны інвестпраект па стварэнні вытворчасці дакладнага алюмініевага ліцця на Асіповіцкім заводзе аўтамабільных агрэгатаў. Найноўшае абсталяванне для мадэрнізацыі і тэхнічнага пераўзбраення вытворчасцяў у першачарговым парадку закупляецца ў дружалюбных краінах.
Адзіны падыход
Эксперты гавораць аб тым, што са змяненнем геапалітычнай сітуацыі ў свеце, фарміраваннем шматпалярнага светапарадку супрацоўніцтва Беларусі і Расіі ў прамысловасці набывае асаблівае значэнне.
- За апошнія пяць гадоў нашы краіны зрабілі шэраг значных, прарыўных крокаў у развіцці прамысловай кааперацыі. Былі прыняты стратэгічныя дакументы і вызначаны планы сумеснай работы: дэкрэты Вышэйшага Дзяржаўнага савета Саюзнай дзяржавы "Аб Асноўных напрамках рэалізацыі палажэнняў Дагавора аб стварэнні Саюзнай дзяржавы на 2021-2023 гады і 2024-2026 гады"; 28 саюзных праграм; Дэкрэт "Аб асобных пытаннях рэалізацыі адзінай прамысловай палітыкі і Правілах пацвярджэння вытворчасці прамысловай прадукцыі на тэрыторыі Саюзнай дзяржавы», — нагадвае аналітык Беларускага інстытута стратэгічных даследаванняў Андрэй Талерчык.
Адзін з драйвераў прамысловага супрацоўніцтва – машынабудаванне. У галіне нямала ўжо праведзеных паспяховых кааперацыйных праектаў.
- Тэхніка з выкарыстаннем беларускіх машынакамплектаў збіраецца на АТ "Уфімскі трамвайна-тралейбусны завод", АТ "Чарапавецкі ліцейна-механічны завод", ТАА "Амкадор-Бранск", АТ "Брансксельмаш" і на многіх іншых расійскіх вытворчасцях. У Башкартастане з 2021-га таксама паспяхова працуе вытворчасць машын і абсталявання для пасляўборачнай апрацоўкі збожжа ТАА «Амкадор-Агідэль». Шасі МАЗ дааснашчаюць расійскімі спецыялізаванымі надбудовамі на прадпрыемствах холдынгу «Меркатор», АТ «Пад'ёмныя машыны», ТАА «МАЗ Цэнтр Чэлябінск», АТ «Мцэнскі завод «Каммаш». Беларускія камплектуючыя актыўна выкарыстоўваюць больш за 20 расійскіх машынабудаўнікоў, у тым ліку флагманы «Растсельмаш», УАЗ, КАМАЗ і УРАЛ. Гэта далёка не поўны пералік, які да таго ж пастаянна пашыраецца, - падкрэсліў аналітык БІСД.
Таксама ў апошні час актывізавана стварэнне і развіццё адзіных мультыбрэндавых цэнтраў продажаў і сэрвіснага абслугоўвання айчыннай тэхнікі ў рэгіёнах РФ. Сярод мэтаў на бліжэйшую перспектыву – стварэнне гандлёвых дамоў Рэспублікі Беларусь у расійскіх рэгіёнах.
- У той жа час патэнцыял супрацоўніцтва Беларусі і Расіі ў прамысловасці, як і ў многіх іншых сферах, усё яшчэ велізарны. Рухаючыся па шляху развіцця кааперацыі, ствараючы канкурэнтаздольны, унікальны і запатрабаваны ў Саюзнай дзяржаве і ва ўсім свеце прадукт, мы зможам умацаваць годныя пазіцыі ў новым ладзе свету, засцерагчы сябе ад разнастайных санкцый і іншых знешніх выклікаў і пагроз, - рэзюмаваў Андрэй Талерчык.
СЛОВА ЭКСПЕРТУ
Георгій Грыц, кандыдат эканамічных навук, эканамічны аналітык:
- Сёння прамкааперацыя Беларусі і Расіі з'яўляецца элементам нацыянальнай бяспекі і фарміруецца на планавай аснове. Яскравы прыклад – 28 інтэграцыйных праграм Саюзнай дзяржавы. Рэалізуюцца шматлікія праекты, іх колькасць павялічваецца. 26 новых праектаў ужо фактычна фармалізавана. Калі паглядзець на выніковую прадукцыю, якая павінна быць праведзена, - гэта і ёсць прамкааперацыя. Візіт Прэм'ер-міністра ў Пскоў і Башкартастан паказаў, наколькі актыўна развіваецца міжрэгіянальнае супрацоўніцтва. Гэта тое, што не дазволіла разбурыць Саюзную дзяржаву ў эпоху складанага перыяду. Рэалізоўваць праекты па прамкааперацыі трэба не толькі на ўзроўні "мы плацім, а вы робіце". Неабходна ствараць сумесныя кангламерацыі, дзе праекты будуць развівацца не толькі за кошт бюджэтных сродкаў.