Уверх па экспартнай дузе
Прэзідэнт Беларусі патрабуе прыходзіць з беларускай прадукцыяй на рынкі далёкай дугі сур'ёзна і надоўга. Пра гэта кіраўнік дзяржавы заявіў напярэдадні на нарадзе па пытаннях развіцця беларускай прамысловасці. Беларускі лідар звярнуў увагу, што аднавіліся гандлёва-эканамічныя сувязі і з краінамі Лацінскай Амерыкі. Нядаўна ўрадавая дэлегацыя нашай краіны наведала Венесуэлу, Нікарагуа і Кубу. У чым цікавасць Беларусі ў гэтых краінах, і што мы можам прапанаваць?
Акно магчымасцяў
Паводле дадзеных эканамістаў, у 2023-2024 гадах эканоміка Лацінскай Амерыкі пачала фармаваць новыя ўзыходзячыя трэнды, найбольш перспектыўным з якіх вылучаюць сектар электроннай камерцыі. У гэтым годзе рост онлайн-пакупак можа скласці 282 млрд долараў. А да 2025 года аб'ём гандлю на b2b-пляцоўках павялічыцца да 2,1 трлн долараў. У цэлым, па прагнозах ААН, у 2024-м ВУП рэгіёну вырасце ў сярэднім на 2,1 працэнта, пры гэтым Паўднёвай Амерыкі — на 1,6 працэнта, Цэнтральнай Амерыкі і Мексікі — на 2,7 працэнта, краін Карыбскага басейна — на 2,8 працэнта.
Гэты ўнікальны рэгіён складаецца з шырокага спектру субрэгіёнаў, кожны са сваёй спецыфікай, геаграфічнымі і культурнымі асаблівасцямі. Паводле ацэнак экспертаў, агульнымі ключавымі праблемамі дзяржаў, якiя ўваходзяць у яго, выступаюць бяспека, здароўе і навакольнае асяроддзе. Каб забяспечыць вырашэнне актуальных задач развіцця, многія з краін ва ўнутранай палітыцы імкнуцца да пабудовы грамадства ўсеагульнага дабрабыту XXI стагоддзя. А на міжнароднай арэне з улікам паслаблення гегемоніі ЗША ў Лацінскай Амерыцы – выбудоўваюць адносіны з перспектыўнымі і дружалюбнымі міжнароднымі партнёрамі.
Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка на пленарным пасяджэнні II Еўразійскага эканамічнага форуму 24 мая 2023 года заявіў, што разам з краінамі Азіі, Афрыкі і Блізкага Усходу дзяржавы Лацінскай Амерыкі больш не жадаюць быць сыравіннымі прыдаткамі, крыніцамі таннай рабочай сілы. Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што яны хочуць, і цалкам заслужана, паўнавартасна ўдзельнічаць у міжнародным падзеле працы. І дамагаюцца годнай аплаты за сваю працу.
Таму для Беларусі лацінаамерыканскі кантынент можна разглядаць як акно магчымасцяў і адзін з важных экспартных напрамкаў, шмат у чым абумоўлены растучымі патрэбамі дзяржаў, якія ўваходзяць у яго, у сельскагаспадарчай і іншай тэхніцы, угнаеннях, новых тэхналогіях, іншых таварах і паслугах. За кошт сваей разнастайнасці і багатага рэсурснага патэнцыялу рэгіён з'яўляецца важнай платформай для інтэграцыі нашай краіны ў сусветныя гандлёва-гаспадарчыя сувязі.
Адлегласць не перашкода
Эксперты адзначаюць, што дзякуючы трывалым кантактам з дзелавой супольнасцю і рынкам шэрагу лацінаамерыканскіх дзяржаў у беларускага боку ёсць нядрэнныя магчымасці на гэтым кірунку. Цяперашнія і перспектыўныя партнёры Беларусі прадстаўлены ў ключавых пунктах Цэнтральнай і Паўднёвай Амерыкі, шматгадовыя сувязі з якімі адлюстроўваюць узаемавыгаднае супрацоўніцтва нашых краін.
Адным з вядучых эканамічных цэнтраў у лацінаамерыканскім рэгіёне з'яўляецца Бразілія, паглыбленне разнапланавага ўзаемадзеяння з якой адпавядае нашым стратэгічным інтарэсам. Даўнімі надзейнымі сябрамі Беларусі ў рэгіёне як у двухбаковым, так і ў шматбаковым фармаце з'яўляюцца Куба і Венесуэла. Падтрымліваецца канструктыўнае супрацоўніцтва з Эквадорам і Нікарагуа. Беларусь зацікаўлена ў паглыбленні ўзаемадзеяння з Калумбіяй, якая дынамічна развіваецца, якая валодае ёмістым рынкам, здольнай стаць платформай для прасоўвання беларускіх інтарэсаў у Ціхаакіянскім альянсе. А сёння гэта 260 мільёнаў спажыўцоў.
Аб узроўні нашых адносін гаворыць і статыстыка. У 2023 годзе тавараабарот Беларусі з Бразіліяй і Кубай вырас больш чым у два разы, дасягнута дамоўленасць аб нарошчванні гандлёвых адносін з Венесуэлай і Нікарагуа. У Нікарагуа беларускім бокам упершыню ў Цэнтральнай Амерыцы заключаны буйныя кантракты і банкаўскія пагадненні на суму 85 млн долараў.
Традыцыйнымі інтарэсамі Беларусі ў рэгіёне выступаюць сельская гаспадарка і машынабудаванне. У той жа час на праведзеным у красавіку 2024 года ІІІ Беларуска-Лацінаамерыканскім форуме ў якасці перспектыўных напрамкаў узаемадзеяння былі пазначаны фармацэўтыка, біятэхналогіі, лагістыка. І менавіта гэтыя сферы абмяркоўваліся падчас ліпеньскага візіту Прэм'ер-міністра Беларусі Рамана Галоўчанкі ў краіны рэгіёна. У Нікарагуа, Венесуэле і на Кубе бакі дамаўляліся аб супрацоўніцтве ў сферах мытнай справы, паставак харчавання і тэхнікі, прамысловай кааперацыі, распрацоўкі вакцын і лекаў, турызму, навукі і адукацыі. Таму можна з упэўненасцю сказаць, што супрацоўніцтва Беларусі з Лацінскай Амерыкай развіваецца дынамічна, на аснове ўзаемаразумення і даверу і мае для нашай дзяржавы стратэгічны характар.
Нетрывіяльны падыход
Нягледзячы на добрыя перспектывы ўзаемадзеяння з краінамі Лацінскай Амерыкі, эксперты звяртаюць увагу на пэўныя складанасці, якія трэба ўлічваць беларускаму бізнесу і прадпрыемствам.
Выйсці на гэтыя рынкі – даволі складаная задача, якая патрабуе нестандартных падыходаў і больш гiбкiх фарматаў супрацоўніцтва. У выбудоўванні эканамічнага ўзаемадзеяння на рынках рэгіёну неабходна ўлічваць наяўнасць сур'ёзнай канкурэнцыі з боку асноўных гандлёвых партнёраў краіны, такіх як Кітай, ЗША, ЕС, суседнія краіны Лацінскай Амерыкі, дзяржавы Азіі, Блізкага Усходу. Акрамя таго, сур'ёзны ўплыў на фарміраванне рэгіянальнай архітэктуры кантынента па-ранейшаму аказваюць ЗША, пачынаючы ад умяшання ў справы краін рэгіёну да правакавання канфліктаў ці рознагалоссяў паміж краінамі ў рэгіянальных ініцыятывах.
Разам з тым беларуская прысутнасць на лацінаамерыканскім кантыненце — пытанне не толькі эканомікі і гандлю. Нашы інтарэсы ў Лацінскай Амерыцы шмат у чым фармуюцца таксама агульным бачаннем глабальнага развіцця і каштоўнасцямі, перш за ўсё ў пытанні стварэння справядлівай светабудовы.
Супрацоўніцтва ў фармаце БРІКС – надзвычайна перспектыўны напрамак, паколькі ў аб'яднанне ўваходзяць найбуйнейшыя сусветныя геапалітычныя гульцы. Падчас фарміравання новага шматпалярнага свету варта не застацца ў баку, быць больш залучанымі ў гэты працэс. У гэтых адносінах партнёры Мінска ў рэгіёне падзяляюць наша разуменне неабходнасці дасягнення Мэт устойлівага развіцця і ўмацавання шматпалярнасці, у тым ліку на пляцоўках БРІКС+ і ШАС, здольных забяспечыць дэмакратызацыю міжнародных адносін і гарантыі развіцця для ўсіх краін.