Дата публікацыі

Любы новы прэзідэнт ЗША будзе вырашаць пытанне дамінавання Вашынгтона ў свеце

Дзеючы прэзідэнт ЗША Джо Байдэн 21 ліпеня паведаміў, што не будзе абірацца на другі тэрмін. Ён падтрымаў кандыдатуру віцэ-прэзідэнта Камалы Харыс. Харыс заявіла, што мае намер выйграць намінацыю ў якасці кандыдата ў прэзідэнты ад Дэмакратычнай партыі ЗША.

Кандыдат ад рэспубліканцаў Дональд Трамп неаднаразова заяўляў, што дзеючага віцэ-прэзідэнта ЗША яму будзе перамагчы значна лягчэй. Выбары прэзідэнта ЗША пройдуць у лістападзе.

У сілу логікі палітычнага працэсу, які разгортваўся ў ЗША ў апошнія тыдні, выхад Байдэна з кампаніі быў досыць прадказальны, як і вылучэнне Харыс.

У дэмакратаў склалася сітуацыя, што лаўка запасных вельмі кароткая, па сутнасці гэта некалькі губернатараў, напрыклад, Каліфорніі або Мічыгана. Што тычыцца Мішэль Абама, то складваецца ўражанне, што яе збераглі для наступнага электаральнага цыклу... З-за таго, што рэйтынгі Байдэна і ў цэлым Дэмакратычнай партыі знізіліся, асабліва пасля дэбатаў з Трампам і стральбы ў Трампа, верагоднасць дэмакратаў перамагчы ўсё ж такі ніжэй, хоць разрыў паміж рэспубліканцамі і дэмакратамі на дадзены момант крытычным не з'яўляецца.

Пры вылучэнні Харыс сабраныя камандай Байдэна сродкі на выбарчую кампанію могуць быць далей выкарыстаны на яе кампанію. Калі яны абодва пакідаюць гонку, то ўзнікаюць пэўныя фінансавыя абмежаванні на выкарыстанне гэтых сродкаў. Так што Камала з'яўляецца досыць відавочным кандыдатам. Зацвярджэнне яе кандыдатам ад дэмакратаў павінна прайсці пазней, у жніўні, на з'ездзе партыі. Зараз увага аналітыкаў прыкавана як раз да гэтага з'езду, таму што ўсё ж такі магчымыя нейкія дэбаты і непрадказальныя фактары. Усё ж Дэмакратычная партыя на дадзены момант вельмі неаднастайная.

Надзеі з Харыс звязваюцца ў тым ліку і таму, што для прыхільнікаў дэмакратаў важна перамога каго заўгодна, але толькі не Трампа. У гэтым сэнсе рэйтынг любога кандыдата ад Дэмакратычнай партыі будзе антырэйтынгам Трампа, галасаваць будуць паводле прынцыпу: "хто заўгодна, толькі не Трамп", бо ў вачах электарату дэмпартыі ён выглядае амаль што інфернальным кандыдатам. А сам Трамп у асяроддзі рэспубліканцаў пазіцыянуе сябе фактычна як кандыдат-месія.

Незалежна ад таго, хто пераможа на выбарах, для амерыканскага істэблішменту асноўнай задачай будзе "папраўка кансэнсуснай рамкі" паміж рэспубліканцамі і дэмакратамі, таму што цяпер раскол паміж партыямі досыць глыбокі. На гэтым фоне абодвум партыям трэба захаваць механізм кіравання краінай, захаваць lамінаванне ЗША на сусветнай арэне. Нягледзячы на публічны антаганізм абедзве партыі захоўваюць блізкасць па асобных пытаннях стратэгічнай бяспекі, па гэтых пытаннях ёсць пэўны кансенсус, і яго трэба ўмацаваць. Верагодна, гэтая задача будзе вырашацца сумесна.

Перад ЗША стаіць такі выклік, як рост дамінавання Кітая на сусветнай арэне. І дэмакраты, і рэспубліканцы павінны будуць гэты выклік вырашаць. Гэта не пытанне ідэалогіі, гэта для ЗША рэальна стаіць выклік, аб'ектыўная рэальнасць. У гэтай частцы перад адміністрацыяй новага прэзідэнта, кім бы ён ні быў, будзе стаяць тая ж задача, як і перад адміністрацыяй Байдэна.

Не варта чакаць істотных змен у адносінах Беларусі і ЗША. У беларуска-амерыканскіх адносінах, напэўна, мала што зменіцца, незалежна ад таго, хто будзе прэзідэнтам. Таму што любы прэзідэнт ЗША, які ўступіць на пасаду ў 2025 годзе, будзе вырашаць задачу ў першую чаргу дабрабыту ЗША, гэта значыць унутрыпалітычную задачу, задачу захавання дамінавання Амерыкі на сусветнай арэне. Можна казаць не пра палітыку ЗША ў дачыненні да Беларусі, а пра палітыку ЗША ва Усходняй Еўропе. Мяняцца гэтая палітыка будзе толькі ў той ступені, у якой гэта будзе выгадна рэспубліканцам, у выпадку іх прыходу да ўлады. Напрыклад, для дэманстрацыі неплацежаздольнасці ранейшага праўлення дэмакратаў.

Што тычыцца пытання ўрэгулявання на Украіне, у перадвыбарнай праграме Трампа гэтая тэма гучыць. Але атрымліваецца парадаксальная сітуацыя. Трамп сам па сабе ўспрымаецца як фактар нявызначанасці: не зусім зразумела, чаго ад яго варта чакаць. Але пры гэтым з ім звязваецца запыт на стабілізацыю канфліктаў, на стабілізацыю ў цэлым знешняй палітыкі ЗША. Палітыка рэспубліканцаў прадугледжвае павелічэнне выдаткаў еўрапейцаў на ўласную бяспеку, на бяспеку ў рамках НАТА. Змены для Еўропы, змены ходу канфлікту на Украіне ў гэтай сувязі магчымыя.