У Беларусі праект бюджэту на 2021 год прадугледжвае курс долара ў раёне 2,4 рубля, ВУП на ўзроўні 103,5%, сярэднегадавы кошт нафты блізу $40 за барэль. Наколькі рэальна, што курс долара і іншыя паказчыкі будуць на прадугледжаным узроўні і ад якіх фактараў гэта залежыць? Пра гэта сваё меркаванне ў каментары Myfin.by выказаў аналітык БІСД Аляксей Аўдонін.
– Асноўныя параметры бюджэту на 2021 год з’яўляюцца ўмоўна матрычнымі, гэта значыць закладваюцца непасрэдна ў прагнозныя разлікі і лічацца базіснымі для далейшага разумення артыкулаў даходаў і выдаткаў бюджэту.>
Таму такія параметры, як курс долара, тэмпы эканамічнага росту (ВУП), безумоўна, паказваюць, што дынаміка развіцця эканомікі будзе захоўвацца і манетарная палітыка, якая будзе праводзіцца з боку дзяржавы і Нацыянальнага банка, павінна спрыяць інтэнсіўнаму эканамічнаму росту.
У дачыненні да кошту нафты многія цэнтры, якія займаюцца эканамічным прагнозам, і інвестыцыйныя банкі чакаюць, што нафта ў найбліжэйшыя два гады будзе захоўвацца на ўзроўні 40 долараў за барэль, або ў дыяпазоне ад 35 да 50 долараў. Рубеж, які быў вызначаны ў 40 долараў, з’яўляецца нейкім медыйным паказчыкам і можа ў прынцыпе адказваць рэальнасці кан’юнктуры знешніх энергетычных рынкаў.
Што тычыцца тэмпаў эканамічнага росту 3,5% – можам або не можам гэтага дасягнуць? Можам, але адназначна нам трэба паскарацца, змяняць сістэму кіравання нашымі актывамі і павышаць іх эфектыўнасць. І быць больш актыўнымі або, як кажуць, больш агрэсіўнымі на знешніх, экспартных рынках.
Чаму? Таму што канкурэнцыя на іх будзе толькі павялічвацца. І каб заставацца на плаву, утрымліваць ВУП і павялічваць свае долі на рынках, трэба мяняць метады падыходаў, арыентацыі менавіта кіраўнікоў, падраздзяленняў на высокі вынік. Проста напісаць нейкія лічбы або параметры ў выглядзе аб’ёмаў рэалізацыі прадукцыі і паслуг – гэтага мала. Трэба адназначна пад новыя планы, пад такія высокія тэмпы эканамічнага росту мяняць і сістэму кіравання актывамі, павышаць іх эфектыўнасць, аддачу.
Натуральна, гэта запатрабуе значных арганізацыйных намаганняў, але вынік яны павінны даць. Таму што калі мы забяспечым высокія тэмпы эканамічнага росту, а 3,5% – гэта высокі рост, то гэта нам дасць магчымасць захаваць стабільнасць фінансава-банкаўскай сістэмы і ўтрымаць курс у тых межах, якія былі вызначаныя – у памеры 2,4 рубля за долар.
У дачыненні да пандэміі каранавіруса і ўплыву гэтага фактару на эканоміку трэба разумець, што калі не будзе новай моцнай хвалі ў асенне-зімовы перыяд, то ў асноўным краіны свету пачнуць адкрываць свае эканомікі. І адназначна будзе павышаны попыт на прадукцыю нашых прадпрыемстваў – як аграрных, перапрацоўчых, так і прамысловых.
Што гэта значыць?
Многія краіны ў гэты перыяд скарацілі вытворчасць, і іх тэмпы вытворчасці ўпалі. І цяпер у свеце трымаецца зусім іншы феномен, чым гэта было, да прыкладу, у крызісным 2008 годзе. Тады было шмат тавараў, але мала грошай, а цяпер наадварот – мала тавараў, але шмат грошай. Таму гэтыя грошы нам трэба са знешніх рынкаў сабраць. Трэба прадаць як мага больш тавараў і паслуг, зарабіць як мага больш грошай і тым самым забяспечыць сацыяльна-эканамічную стабільнасць дзяржавы, не дапусціць рэзкага росту інфляцыі і дэвальвацыі нацыянальнай валюты.