Прывід катастрофы
Прагнозы экспертаў на бліжэйшую будучыню становяцца ўсё больш змрочнымі. Свету пагражае глабальны харчовы крызіс і голад, якіх не было з часоў Другой сусветнай вайны. І гэта не чарговы сцэнарый нейкага галівудскага фільма жахаў, а рэальнасць, з якой сёння вымушаны мірыцца дзясяткі тысяч жыхароў Афрыкі і Блізкага Усходу. Хутка прыйдзе той час, калі праблема закране і простых еўрапейцаў, якія ўжо арганізуюць выццё з прычыны кошту паліва і прадуктаў, які імкліва расце.
І калі раней у заходніх чыноўнікаў атрымлівалася спісваць праблему на наступствы каронавірусу, то зараз нават самыя вядомыя скептыкі вымушаны біць трывогу і ўсведамляць той факт, што свет знаходзіцца на парозе глабальнага голаду.
Прычын таму некалькі. Да сярэдзіны 2020 года цэны на пшаніцу былі ўстойлівыя, а з ліпеня пасля друкавання даляра пачаўся перыяд рэзкага цэнавага скачка. Лагістычны калапс, неабдуманыя санкцыі, дзеянні з боку Еўрасаюза і ЗША ў адносінах Расіі і Беларусі, якія пагоршылі лагістыку мінеральных угнаенняў, а таксама скарачэнне пасяўных плошчаў ва Украіне сталі чарговай сакавітай аплявухай, якая ператварыла зерневую нестабільнасць у сусветны голад, які імкліва набліжаецца, як снежная лавіна.
Міністр па пытаннях эканамічнага супрацоўніцтва і развіцця Германіі Свенья Шульцэ ў адным са сваіх нядаўніх інтэрв’ю заявіла, што цэны на прадукты ва ўсім свеце ўзраслі на адну трэцюю частку і знаходзяцца на рэкордным узроўні. Яна адзначыла, што многія краіны залежаць ад расійскіх сяльгаспрадуктаў.
Тут трэба дадаць, што не адна яна пра гэта гаворыць. Генеральны сакратар ААН Антоніу Гутэрыш адзначае, што крызіс, які склаўся, можа ўвесці больш за адну пятую частку чалавецтва, г.зн. да 1,7 мільярда чалавек у галечу і голад. Толькі ўчытайцеся і ўдумайцеся ў гэтыя лічбы! На думку Гутэрыша, сусветны харчовы крызіс нельга рашыць, калі не вярнуць на рынкі прадукцыю сельскай гаспадаркі з Расіі і Украіны, на долю якіх прыходзіцца 30 працэнтаў сусветнай вытворчасці пшаніцы і ячменю, пятая частка кукурузы і больш за палову сланечнікавага алею.
Па папярэдніх ацэнках ААН, колькасць галадаючых у свеце можа ўзрасці на 8-13 мільёнаў чалавек ужо ў 2022-2023 гадах.
Узровень тых, хто недаядае ў Афрыцы, на сённяшні дзень складае 20 працэнтаў ад агульнай колькасці насельніцтва. І сітуацыя, якая адбываецца ў свеце, толькі пагаршае гэтую карціну тым, што колькасць тых, хто галадае і недаядае, будзе павялічвацца. Прэзідэнт Сенегала, старшыня афрыканскага Саюза Маккі Сал агучыў сваю занепакоенасць наступствамі санкцый, накладзеных на Расію, у сувязі з якімі спынены пастаўкі расійскіх і беларускіх угнаенняў на Афрыканскі кантынент. Па яго прагнозах, калі ў тэрміновым парадку не атрымаецца закупіць угнаенні, ураджай зерневых скароціцца на 20-50 працэнтаў у гэтым годзе і ў афрыканскіх краінах узнікне цяжкі харчовы крызіс.
На думку аналітыка БІСД Вольгі Лазоркінай, Захад не можа не прыслухоўвацца да гэтай думкі, паколькі маштабны голад у Афрыцы пагражае еўрапейскім краінам значнымі міграцыйнымі патокамі, што ў сваю чаргу дэстабілізуе іх сацыяльную сістэму:
- У гэтай сітуацыі санкцыйнае пытанне прыйдзецца вырашаць тут і зараз, аб адкладзеных эфектах гаворка ўжо не ідзе. Новая санкцыйная мадэль, калі рашэнні прымаюцца вельмі хутка і не падлічваюцца ўсе іх наступствы, ставіць пад сумненне вернасць шляхоў, якія абралі еўрапейскія лідары. Безумоўна, зараз гаворка ідзе не пра тое, каб вырашыць нейкую палітычную праблему, а пра тое, каб накарміць народ і знізіць міграцыйныя рызыкі. Прэзідэнт Францыі Макрон заявіў, што ўжо існуюць механізмы для ажыццяўлення плацяжу і магчымасці дастаўкі ўгнаенняў у краіны, якім яны патрэбны. У дадзены момант асноўнае – гэта клопат пра людзей, якімі б непапулярнымі ні былі крокі палітыкаў. Калі трэба накарміць народ, палітыка можа пачакаць.
У гэтай сувязі Прэзідэнт Беларусі ў гутарцы з журналістамі пасля адкрыцця 9-й гарадской дзіцячай паліклінікі ў Мінску абсалютна справядліва падняў пытанне аб тым, што Беларусь можа разглядацца ў якасці транзіта для перамяшчэння харчавання ў Еўропу і іншыя краіны. Пытанне ў тым, ці гатовы Захад да канструктыўнага дыялогу.